វចនាធិប្បាយប៉ាកកាខ្មែរ: September 2011

Tuesday, 27 September 2011

ខ្មែរប្រើថៃខ្ចី-เขมรใช้ไทยยืม

ខ្មែរប្រើថៃខ្ចី-เขมรใช้ไทยยืม

เมื่อช่วงวันหยุดปีใหม่ที่ผ่านมา มีโอกาสอ่านหนังสือ "เขมรใช้ ไทยยืม" ผลงานของ อ.ศานติ ภักดีคำ ซึ่งมีเนื้อหาว่าด้วยคำยืมภาษาเขมรในภาษาไทย และได้รับความรู้ใหม่ๆ มากมาย จึงขออนุญาตคัดลอกเนื้อหาบางส่วนมาเล่าสู่กันฟังดังนี้

"จังหวัด" เป็นคำภาษาเขมรที่ไทยยืมมาใช้ตั้งแต่สมัยโบราณ ในภาษาไทยที่ใช้ในสมัยกรุงศรีอยุธยาจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น จังหวัด มีความหมายว่า บริเวณ หรือ เขต

แต่ในภาษาไทยปัจจุบัน จังหวัด หมายถึง หน่วยการปกครองส่วนภูมิภาคโดยรวมหลายอำเภอ มีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นผู้บริหารสูงสุด

คำว่า จังหวัด ที่ใช้ในภาษาไทยดังกล่าวมานี้เป็นคำยืมมาจากภาษาเขมรโบราณว่า จงฺวต หรือ จงฺวาต เป็นคำนาม หมายถึง การล้อมรอบ, วง, ขอบเขต, เขตแดน

ดังนั้น จะเห็นได้ว่า คำว่า จังหวัด ในภาษาไทยที่ใช้ในเอกสารโบราณมีความใกล้เคียงกับภาษาเขมรโบราณมาก แต่ต่อมาเมื่อมีการนำมาใช้ในสมัยหลังได้เปลี่ยนความหมายไป หมายถึง หน่วยการปกครอง "จังหวัด" เท่านั้น

"จำเลย" เป็นอีกคำหนึ่งที่มีความน่าสนใจ เนื่องจากในภาษาไทยมีการใช้ในความหมายที่ต่างกัน ความหมายแรกน่าจะเป็นความหมายโบราณ หมายถึง เฉลย, การตอบ ซึ่งเป็นคำยืมภาษาเขมรจากคำว่า จมฺเลย ออกเสียงว่า จ็อมเลย แปลว่า คำตอบ

สำหรับความหมายที่สองของคำว่า จำเลย เป็นคำที่ใช้ในภาษากฎหมาย หมายถึง ผู้ถูกฟ้องความในศาล เป็นความหมายที่กลายมาจากคำยืมภาษาเขมร คือคำว่า จมฺเลย ที่แปลว่า คำตอบ เช่นเดียวกัน แต่นำมาใช้ในความหมายว่า ผู้ตอบ (คำถาม) นั่นเอง

"ชนะ" เป็นคำยืมภาษาเขมรอีกคำหนึ่งที่เราใช้กันจนคิดว่าเป็นคำภาษาไทยแท้ ทั้งนี้ เนื่องจากในสมัยโบราณ คำว่า แพ้ ในภาษาไทยหมายถึง ชนะ ส่วนคำว่า พ่าย จึงหมายถึง แพ้

ต่อมาเมื่อภาษาไทยรับเอาคำว่า ชนะ เข้ามาใช้ ความหมายของคำว่า แพ้ ที่เคยหมายถึง ชนะ จึงกลายเป็นความหมายว่า แพ้

คำว่า ชนะ เป็นคำที่ภาษาไทยน่าจะรับมาจากภาษาเขมรโบราณ เนื่องจากในภาษาเขมรโบราณมีรูปเขียนเหมือนภาษาไทยปัจจุบันคือ ชฺนะ หากแต่ภาษาเขมรปัจจุบันได้เปลี่ยนรูปแบบการสะกดเป็น ฌฺนะ หมายถึง ชนะ

ดังนั้น จึงเป็นหลักฐานที่ยืนยันได้ว่า คำนี้เป็นคำที่ภาษาไทยยืมมาใช้จากรูปเขียนของภาษาเขมรโบราณ

"เชลย" เป็นคำที่ใช้เรียกผู้ที่ถูกข้าศึกจับตัวได้ คำนี้เป็นคำยืมภาษาเขมรจากคำว่า เฌฺลีย ออกเสียงว่า เฌฺลย ในภาษาเขมรมี 2 ความหมาย

ความหมายแรกเป็นความหมายเดียวกับที่ใช้ในภาษาไทย เป็นคำนาม แปลว่า เชลย, ผู้ที่ถูกจับได้ในการรบ, สัตว์ที่ต่อมา ส่วนความหมายที่สองหมายถึง ป่าเถื่อน, ไม่รู้จักที่ต่ำที่สูง

"วังเวง" ที่ใช้ในภาษาไทยหมายถึง ลักษณะทางอารมณ์อย่างหนึ่งในขณะที่อยู่ท่ามกลางความสงบหรือเปล่าเปลี่ยวใจ

คำนี้เป็นคำยืมจากภาษาเขมรว่า วงฺเวง ออกเสียงว่า ว็วงเวง เป็นคำกริยาแปลว่า หลง, หลงทาง

ที่มา นหังสือ เขมรใช้ไทยยืม ของ อ.ศานติ ภักดีคำ

Sunday, 25 September 2011

រឿងទាក់ទងនឹងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ

ពាក្យថា “ ភ្ជុំបិណ្ឌ” មកពីពាក្យ “ ភ្ជុំ” រួមគ្នាជាមួយពាក្យ “ បិណ្ឌ” ដែលមានន័យថា៖ ភ្ជុំគឺការប្រមូលផ្គុំ ឬប្រជុំបិណ្ឌ (មកពីភាសាបាលី) “ ដុំបាយ” ដូច្នេះយើងអាចសម្គាល់ពាក្យនេះ តាមវិធីងាយបានថា គឺជា “ ការប្រជុំ ឬប្រមូលផ្ដុំដុំបាយ” (ការពូតដុំ បាយជាដុំៗដែលយើងហៅថា “ បាយបិណ្ឌ“ ) ។
បើតាមតម្រាចារតាមប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេស កម្ពុជាយើង បានបង្ហាញថា ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌគឺកើតមានតាំងពីបុរាណកាលមកម្ល៉េះ។ ប៉ុន្តែទាស់ត្រង់ថា កាលពីសម័យមុនគេមិនហៅថា បុណ្យភ្ជុំទេ ដោយនៅក្នុងពិធីនេះគេមានបែងចែកចេញជាពីរថ្នាក់។ ថ្នាក់ដំបូង គឺគេចាប់ផ្ដើមធ្វើចាប់ពីថ្ងៃ១រោច រហូតដល់ថ្ងៃ១៤រោច ជាវារកភត្ត (ភត្តធ្វើតាមថ្ងៃ) ជាបន្តបន្ទាប់។ ចំណែកមួយថ្នាក់ទៀតគេធ្វើនៅថ្ងៃ១៥រោច ដែលគេហៅថាបុណ្យភ្ជុំ។ ពិធីបុណ្យទាំងពីរថ្នាក់នេះ បច្ចុប្បន្នត្រូវបានយើងបូកបញ្ចូលគ្នា ហើយហៅកាត់ថា ពិធីបុណ្យបិណ្ឌភ្ជុំ នេះឯង។

ពិធី ដាក់ បិណ្ឌ ដែលមាន ម្ហូបអាហារ

រឿងទាក់ទងនឹងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ

អ្នកប្រាជ្ញបានបង្កើតឲ្យមានគម្ពីរ ៣ ដែលទាក់ទងទៅនឹងពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌគឺ :

គម្ពីរ បេតវត្ថុ :បកស្រាយពីរឿងប្រេត គម្ពីរអានិសង្សបិណ្ឌនិយាយអំពីផលនៃការធ្វើបុណ្យ
គម្ពីរពិទ្យាធរ ឬគម្ពីរវិជ្ជាធរ និយាយតំណាលអំពីប្រពៃណីរបស់ជាតិខែ្មរ ដែល ជាប់ទាក់ទងមកដល់សព្វថ្ងៃ
គម្ពីរវិមានវត្ថុ គម្ពីរធម្មបទ ជា ដើម…។

បើតាមគម្ពីរ” ពិទ្យាធរ ឬ វិជ្ជាធរ “ មានតំណាលថា កាលនោះមាន ព្រះថេរមួយ អង្គឈ្មោះ ព្រះឧបគុត្តសេ្ថរ លោក មានអំណាចមានឥទ្ធិពលច្រើនណាស់ លោកក៏បាននិមន្តទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅស្ថាននរក ដែលពោរពេញដោយ ភ្លើងឆេះ សន្ធោសន្ធៅក្ដៅខ្លាំង ប៉ុន្តែដោយឥទ្ធិពល របស់លោក ក៏មានលេចចេញឲ្យមាននូវ ផ្កាឈូករត្នមួយធំប៉ុនកងរាជរថ រួច លោកក៏គង់នៅលើផ្កាឈូកនោះ ហើយផ្កាឈូកនោះ ក៏ហោះកាត់ស្ថាននរក ដែលធើ្វឲ្យ ព្រះអង្គត្រជាក់ស្រួល មិនបណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់ភ្លើងកម្ដៅស្ថាននរកឡើយ។
រីឯពួកសត្វនរកវិញគ្រាន់តែដឹងថា ព្រះឧបគុត្តស្ថេរលោក និមន្តទៅភ្លាមក៏ធ្វើឲ្យ ពួកសត្វនរកទាំងនោះមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ។ ពួកសត្វនរកទាំង នោះមានការកោតខ្លាចនូវ ភាពអស្ចារ្យនេះយ៉ាងខ្លាំង ក៏នាំគ្នាចុះមក អបអរសាទរ ហើយសួរអំពី ឫទ្ធិបារមីរបស់ព្រះអង្គ លោកក៏បាន ពន្យល់ សម្តើងធម្មទេសនាអោយពួកសត្វនរកទាំងនោះស្ដាប់ ក្រោយមកលោក ក៏បានលាត្រឡប់ មកស្ថានមនុស្សវិញ ហើយពួកសត្វនរកទាំងនោះបានផ្ដាំផ្ញើថា : “ ទូលព្រះបង្គំទាំងអស់គ្នាសព្វថៃ្ងនេះលំបាកវេទនាណាស់ ណាកម្ដៅភ្លើងនរក ណាអត់អាហារ មិនដែលមានសាច់សាលោហិតណាលើកយក អាហារភោជន ឬ បច្ច័យបួនមកឧបត្ថម្ភខ្ញុំម្ដងណាទេ គឺខ្ញុំអត់ឃ្លាននោះខ្លាំងណាស់ រោគាព្យាធិ ជំងឺតម្កាត់ក៏មានច្រើនដែរ អ៊ីចឹងបើតេជគុណនិមន្តទៅស្ថានមនុស្សលោកវិញ សូមព្រះតេជគុណមេត្តាផ្សព្វផ្សាយឲ្យ បងប្អូនញាតិមិត្ត ម៉ែ ឪ ជីដូន ជីតា របស់ខ្ញុំធ្វើបុណ្យ និមន្តព្រះសង្ឃមក ដាក់បិណ្ឌ ឬកាន់បិណ្ឌផង រួចហើយ ផ្សព្វផ្សាយពរសព្វសាធុការផលានិសង្ស បុណ្យដាក់បិណ្ឌដល់ទូល ព្រះបង្គំទាំងអស់គ្នាផង ដើម្បីអោយបានផលជួបឧបត្ថម្ភឲ្យ បានឆ្អែតស្កប់ស្កល់បាត់ទុក្ខវេទនាតទៅ“ ។
ព្រះឧបគុត្តតេ្ថរ ក៏នាំយកបណ្ដាំទាំងនោះទៅក្រាបបង្គំទូលស្ដេចនាពេលនោះទៅ។ គ្រាន់តែថ្វាយព្រះពរប៉ុណ្ណឹងស្ដេចក៏ធ្វើជា ចុតហ្មាយ ផ្សព្វផ្សាយដល់ប្រជារាស្ត្រគ្រប់ៗគ្នា ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដើម្បីឲ្យប្រជារាស្ត្រទាំងអស់ធ្វើបុណ្យដាក់បិណ្ឌ ឬកាន់បិណ្ឌនៅក្នុង រដូវវស្សាដោយផ្ដាំផ្ញើទៀតថា ឲ្យធ្វើចំនៅថ្ងៃ ១រោច ខែភទ្របទរហូតដល់ ថៃ្ង១៥រោច ខែភទ្របទ ឬដាច់ខែដោយហេតុនេះហើយដែល នាំឲ្យមានពិធីកាន់បិណ្ឌជាប្រពៃណី តាំងពីពេលនោះរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

មូលហេតុដែលប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ

ប្រជាជនខ្មែរ ក៏តែងតែចងចាំ និងយល់គ្រប់ៗគ្នាថា “ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ” គឺជាការធ្វើបុណ្យដាក់បិណ្ឌ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ បេតបុគ្គលជាឪពុក ម្ដាយ បងប្អូន ញាតិសន្តានទាំងឡាយ ដែលបានចែកស្ថានទៅ ហើយ មិនដឹងជាទៅចាប់កំណើតនៅលោកខាងមុខជាអ្វីនោះ។ ប៉ុន្តែបើ តាមអត្ថបទរបស់ លោក សុង ស៊ីវ វិញការធ្វើបុណ្យ ភ្ជុំបិណ្ឌ ពុំមែនមានន័យតែប៉ុណ្ណឹងទេ គឺលោកបានបកស្រាយដោយលើកយកអត្ថន័យចំនួន ៣ គឺ :

>ដើម្បីឧទ្ទិសកុសលចំពោះបេតបុគ្គល ឬប្រេតបុគ្គល (ពាក្យ “ បេត” ជាពាក្យបាលី ឯពាក្យ “ ប្រេត” ជាពាក្យសំស្ក្រឹត)
ដើម្បីឲ្យបានសេចក្ដីសុខចម្រើន សិរីសួស្ដីដែលកើតពីផលទានរបស់ខ្លួន។
ដើម្បីបង្កើតសាមគ្គីរបស់ជាតិ គឺការស្រុះស្រួលគ្នាទាំងពេលវេលាកំណត់ទាំងការធ្វើនំគម អន្សម ពេញទូទាំង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើងក៏អាចកត់សម្គាល់ នូវពាក្យមួយទៀតថា “ បុណ្យសែនដូនតា” ដែលជាពាក្យសាមញ្ញសម្រាប់ប្រជារាស្ត្រខ្លះ ព្រោះថាពាក្យទាំងពីរគឺមានន័យដូចគ្នា។

កាលពីសម័យបុរាណកាល គេធ្វើពិធីបុណ្យនេះគឺដើម្បីរៀបចំធ្វើសង្ឃភត្ត ទំនុកបម្រុងព្រះសង្ឃដែលគង់ចាំវស្សាក្នុងវត្តរយៈពេល៣ខែ ចាប់តាំងពីថ្ងៃចូលវស្សារហូតដល់ថ្ងៃចេញវស្សា។ នៅក្នុងចំណេរកាលបុរាណបានចារថា ដោយនៅក្នុងរដូវវស្សាមានភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំ រលឹមពព្រិច ធ្វើឲ្យមានការលំបាកដល់ព្រះសង្ឃក្នុងពេលធ្វើគោចរបិណ្ឌបាត។ ហេតុដូច្នេះ ទើបបណ្ដាពុទ្ធបរិស័ទនាំគ្នារៀបចំពិធីនេះ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ព្រះសង្ឃប្រចាំថ្ងៃរហូតដល់ថ្ងៃចេញវស្សា។ ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅក្នុងពិធីបុណ្យនេះ គឺធ្វើឡើងដើម្បីផ្សាយឧទ្ទិសកុសលដល់ពពួកបេតជនញាតិ និងញាតិទាំង៧សន្ដាន ព្រមទាំងតំណញាតិច្រើនមហាកប្បនោះផងដែរ តាមរយៈអនុភាពនៃសង្ឃគតាទក្ខិណាទាន ដែលរស់រងទុក្ខវេទនា កើតជាប្រេតមានកម្មពៀរ ជាប់ទោសធ្ងន់ រងកម្មក្រហល់ក្រហាយអត់ឃ្លានទាំងអស់នោះ បានរួចផុតពីក្ដីលំបាកសោកសៅ។

អត្ថបទ៖ http://learn4khmer.wordpress.com

Tuesday, 20 September 2011

សំណើពិនិត្យបង្កើតថ្មី

ខាងក្រោមជាការស្នើបង្កើតពាក្យថ្មី

ចម្លងទាំងស្រុងពី "ព្រឹត្តិបត្រប្រចាំឆមាស" គណកម្មាធិការភាសាជាតិ លេខ២ ឆ្នាំ2009 ទំព័រ37-38

កិច្ចពិភាក្សាស្តីពីទស្សនវិជ្ជាខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំ

ភ្នំពេញ ៖ ព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១១ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ផ្នែកទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិទ្យានៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមបានរៀបចំសិក្ខាសាលាជាតិស្តីពីទស្សនៈរបស់អ្នកស្រុកនគរភ្នំក្នុងកិច្ចអភិវឌ្ឍជាតិ
ក្រោមអធិបតីភាពរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សោម សុមុនី ប្រធានវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិង វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម។ លោកបណ្ឌិត ជា មុនីឫទ្ធិ ប្រធានផ្នែកទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិទ្យាបានគូសបញ្ជាក់ថា ក្នុងដំណើរ ស្វែងយល់ពីទស្សនវិជ្ជាខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំ ផ្នែកទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិទ្យាបានរៀបចំសិក្ខាសាលាជាតិនេះឡើង ដើម្បីពិភាក្សាអំពី១-វប្បធម៌ ២-នយោបាយនិងការបរទេស ៣-ភាសានិងអក្សរ និង៤-ជំនឿនិងសាសនា។ វាគ្មិន ដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សាមានចំនួន៧រូប មកពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ សាកលវិទ្យាល័យមានជ័យ និងសាកលវិទ្យាល័យន័រតុន ហើយមានអ្នកចូលរួមចំនួន១០០រូបមកពីទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រសួងអភិវឌ្ឍជនបទ ក្រសួងអប់រំ យុវជននិងកីឡា ក្រសួងការពារជាតិ វិទ្យាស្ថានខុងជឺ សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ និងសាកលវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុប។ ក្នុងកិច្ចពិភាក្សានេះ វាគ្មិនទាំងអស់បានបកស្រាយយ៉ាងច្រើន ដូចជា លោកបណ្ឌិត មីសែល ត្រាណេ ដែលជាវាគ្មិនមួយរូបបានបង្ហាញថា ឥទ្ធិពលវប្បធម៌ឥណ្ឌានេះបានធ្វើឲមានការផ្លាស់ប្តូរនូវទម្រង់សង្គម មន-ខ្មែរ ឬ ខ្មែរដើម ពីសង្គមមួយដែលមានលក្ខណៈ ជាកុលសម្ព័ន្ធ មេនិយម ឲ្យកា្លយទៅជានគរឬព្រះរាជាណាចក្រដែលមានស្តេចឬព្រះមហាក្សត្រជាអ្នកគ្រប់គ្រងដឹកនាំ។ លោក យៀង វីរបុត្រ និង លោក គុណ រតនា បានពន្យល់យ៉ាងក្បោះក្បាយពីអត្ថន័យនៃសិលាចារឹក ហើយលោក វង្ស មេង បានបកស្រាយអំពីឋានន្តរនាមនៅក្នុងសង្គម។ ដោយឡែក លោក មាឃ បូរ៉ា បានបង្ហាញដល់អង្គ សិក្ខាសាលាពីការប្រើប្រាស់ភាសានិងអក្សរនៅក្នុងសម័យនគរភ្នំ។ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីជំនឿនិងសាសនា លោកស្រី កែវ សុជាតិ មានប្រសាសន៍ថា តាមរយៈអានុភាពនៃលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនានិងព្រះពុទ្ធដែលមានប្រភពមកពីឥណ្ឌា បានក្លាយជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការអភិវឌ្ឍសង្គម។ ប្រជារាស្ត្រខ្មែរ បន្តិចម្តងៗក៏បានក្លាយទៅជាព្រាហ្មណ៍សាសនិកនិងពុទ្ធសាសនិកដ៏ជ្រះថ្លា។ លើសពីនេះទៅទៀត ក្នុងការយល់ដឹងច្បាស់ពីទស្សនវិជ្ជាខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំ លោកបណ្ឌិត សួន ឱសថ បានធ្វើបទបង្ហាញពីទស្សនវិជ្ជាខ្មែរ-មន។ ជាការបូកសរុប ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សោម សុមុនី បានមាន ប្រសាសន៍ថា នគរភ្នំ គឺជារដ្ឋខ្មែរដំបូងបង្អស់តាមលំនាំឥណ្ឌាដែលទាមទារនូវការបង្រួបបង្រួមនូវសហគមន៍ កសិកម្មតូចធំទាំងឡាយស្ថិតក្នុងអំបូរមន-ខ្មែរ ដែលពីមុនសង្គមមានលក្ខណៈជាកុលសម្ព័ន្ធ ឲ្យស្ថិតនៅជុំវិញអំណាចកណ្តាលតែមួយតំណាងដោយព្រះមហាក្សត្រដ៏ខ្លាំងពូកែដែលជាអ្នកប្រមុខដឹកនាំ។ ការផ្លាស់ប្តូរនូវលក្ខណៈ សង្គមតាមរយៈឥណ្ឌារូបនីយកម្ម បានធ្វើឱ្យទម្រង់នៃទស្សនៈរបស់ប្រជាជនខ្មែរដើម ឬ មន-ខ្មែរ ដែលមានលក្ខណៈជីវចលនិយម ក៏ត្រូវបានកែប្រែដែរ ព្រោះថាបុព្វការីជនខ្មែរដែលជាដូនតា ប្រមុខដឹកនាំ ប្រទេសខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំបានប្រារព្ធលទ្ធិសាសនាធំៗពីរ គឺព្រហ្មញ្ញសាសនានិងព្រះពុទ្ធសាសនា។ ជាការពិតណាស់ ការអនុវត្តនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយ សាសនាឥណ្ឌាជាធាតុសំខាន់បំផុតដែលបញ្ជាក់អំពីលក្ខណៈនៃសង្គមជាតិរបស់ខ្មែរយើងដែលបង្ហាញអំពីឫសកែវនៃវប្បធម៌ខ្មែរដែលមានលក្ខណៈសំយោគរវាងខ្មែរនិងឥណ្ឌា៕(ដោយៈបណ្ឌិត ជា មុនីឫទ្ធិ)
ប្រភព៖ ចម្លងទាំងស្រុងពី http://ann.com.kh

Tuesday, 27 September 2011

ខ្មែរប្រើថៃខ្ចី-เขมรใช้ไทยยืม

Sunday, 25 September 2011

រឿង​ទាក់ទង​នឹង​បុណ្យ​ភ្ជុំបិណ្ឌ

រឿង​ទាក់ទង​នឹង​បុណ្យ​ភ្ជុំបិណ្ឌ

មូលហេតុ​ដែល​ប្រារព្ធ​ពិធី​បុណ្យ​ភ្ជុំបិណ្ឌ

Tuesday, 20 September 2011

សំណើពិនិត្យបង្កើតថ្មី

កិច្ចពិភាក្សា​ស្តីពី​ទស្សនវិជ្ជា​ខ្មែរ​នា​សម័យ​នគរ​ភ្នំ

រឿងទាក់ទងនឹងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ

រឿងទាក់ទងនឹងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ

មូលហេតុដែលប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ

កិច្ចពិភាក្សាស្តីពីទស្សនវិជ្ជាខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំ